10.1.8. Ενωτικό — Παύλα μεσαίου μεγέθους — Μεγάλη παύλα (διπλή ή μονή)

Ενωτικό (-)

(πλήκτρo «-»)

Η μικρή οριζόντια παύλα, το βραχύτερο σε μήκος από τα τρία σημεία (που το γράφουμε πληκτρολογώντας απλώς το σύμβολο «-», σημειώνεται συνήθως χωρίς κενά σε σχέση με ό,τι προηγείται ή έπεται. Χρησιμοποιείται κυρίως:

1. για να δηλώσουμε τον χωρισμό μιας λέξης στο τέλος της γραμμής σύμφωνα με τους κανόνες συλλαβισμού (π.χ. κανονι-σμός κ.ο.κ.)·
2. για να δηλώσει το διάστημα μεταξύ δύο ορίων (π.χ. άτομα ηλικίας 25-45 ετών, μάζα 10-70 kg). Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και παύλα μεσαίου μεγέθους. Αν, όπως στο δεύτερο από τα εντός παρενθέσεως παραδείγματα, το διάστημα μεταξύ των δύο ορίων συνοδεύεται από σύμβολο μονάδας μέτρησης (kg, °C κ.λπ.), τότε: αν το σύμβολο είναι και για τους δύο αριθμούς το ίδιο, γράφεται μόνο μετά τον δεύτερο αριθμό και δεν αφήνονται διαστήματα εκατέρωθεν του ενωτικού ή της παύλας (10-70 kg, 10-20 °C)· αν όμως το σύμβολο αλλάζει, τότε αφήνεται διάστημα εκατέρωθεν του ενωτικού ή της παύλας (200 kW - 10 MW). Εκατέρωθεν διαστήματα πρέπει να αφήνονται επίσης και όταν οι δύο αριθμοί προσδιορίζονται από λέξεις που δηλώνουν διαφορετικές τάξεις μεγέθους (π.χ. παιδιά ηλικίας 10 μηνών - 2 ετών), αν και στην περίπτωση αυτή το καλύτερο είναι να χρησιμοποιείται η έκφραση από […] έως […] (παιδιά ηλικίας από 10 μηνών έως 2 ετών)·
3. ειδικότερα, στην αναφορά σε περιόδους τουλάχιστον δύο πλήρων ετών (π.χ. 1989-1991, 2002-2004 κ.ο.κ.). Ωστόσο, και στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και παύλα μεσαίου μεγέθους·
4. στην ονομασία χημικών ενώσεων (π.χ. εξε-5-όλη-2· πεντεν-1-ίνιο-5)·
5. στα παραθετικά πολυλεκτικά σύνθετα, όπου τα συνθετικά αποτελούν από κοινού μια ενιαία εννοιολογική οντότητα (π.χ. απόφαση-πλαίσιο, παραγωγός-εξαγωγέας κ.ο.κ.). Ενωτικό βάζουμε και μεταξύ των δύο ονομάτων που συναποτελούν το επώνυμο ενός προσώπου (π.χ. Μπενίτα Φερέρο-Βάλντνερ)¹.

   Κατ’ εξαίρεση δεν χρησιμοποιούμε ενωτικό στο πολυλεκτικό παραθετικό σύνθετο κράτος μέλος, γιατί στην ενωσιακή πρακτική έχει ιστορικά επικρατήσει η γραφή χωρίς ενωτικό·

6. σε περίπτωση διαζευκτικής αναφοράς μιας λέξης στον ενικό και τον πληθυντικό, οπότε δεν γράφουμε στον πληθυντικό τη λέξη ολόκληρη αλλά μόνο τη διαφοροποιούμενη, σε σχέση με τον ενικό, κατάληξή της με ενωτικό. Αντίστοιχη είναι και η διαζευκτική αναφορά στο αρσενικό και το θηλυκό γένος. Στις περιπτώσεις αυτές, η διάζευξη συνιστάται να δηλώνεται με κάθετο και όχι με χρήση παρένθεσης.
   Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πριν αποφασίσει, πρέπει να ζητήσει τη γνώμη της/των² αρμόδιας/-ων για το θέμα αυτό επιτροπής/-ών.

   Οι υποψήφιοι/-ες θα πρέπει να είναι πρόθυμοι/-ες και ικανοί/-ές να εργαστούν σε διαφορετικούς τομείς δραστηριότητας.

Παύλα μεσαίου μεγέθους ή μείον (–)

(αγγλ.: «n-dash»· πλήκτρα: «Alt» πατημένο + «0150», ή «Control» πατημένο + «-» από την αριθμητική ενότητα πλήκτρων)

Είναι μεγαλύτερη σε μήκος από το ενωτικό. Στην ενωσιακή πρακτική χρησιμοποιείται μονή στις εξής περιπτώσεις:

1. στην παράθεση όρων που συνδέονται μεταξύ τους, αλλά διατηρούν τη σημασιολογική τους αυτοτέλεια (π.χ. συμβούλιο σύνδεσης ΕΕ–Αιγύπτου, Γραμματική Κλαίρη–Μπαμπινιώτη κ.ο.κ.). Όπως το ενωτικό, σημειώνεται χωρίς εκατέρωθεν κενά, εκτός αν οι συνδεόμενοι όροι δεν είναι μονολεκτικοί, οπότε αφήνουμε εκατέρωθεν διάστημα, για να φανεί ότι η σύζευξη αφορά τις δύο φράσεις συνολικά και όχι μόνο τις δύο εκατέρωθεν πλησιέστερες λέξεις (π.χ. Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, Χρήστος Κλαίρης – Γιώργος Μπαμπινιώτης,Γραμματική […])³·
2. ως σύμβολο του «μείον», οπότε συνοδεύεται από προστατευμένα διαστήματα είτε εκατέρωθεν είτε προς την πλευρά του αριθμού, όπως συμβαίνει γενικά με τα μαθηματικά σύμβολα (π.χ. 17 – 8 = 9, – 12 %, – 7 639 ευρώ, – 7 °C κ.ο.κ.)·
3. για να δηλώσει το διάστημα μεταξύ δύο ορίων (π.χ. άτομα ηλικίας 25–45 ετών, μάζα 10–70 kg). Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ενωτικό. Αν, όπως στο δεύτερο από τα εντός παρενθέσεως παραδείγματα, το διάστημα μεταξύ των δύο ορίων συνοδεύεται από σύμβολο μονάδας μέτρησης (kg, °C κ.λπ.), τότε: αν το σύμβολο είναι και για τους δύο αριθμούς το ίδιο, γράφεται μόνο μετά τον δεύτερο αριθμό και δεν αφήνονται διαστήματα εκατέρωθεν της παύλας ή του ενωτικού (10–70 kg, 10–20 °C)· αν όμως το σύμβολο αλλάζει, τότε αφήνεται διάστημα εκατέρωθεν της παύλας ή του ενωτικού (200 kW – 10 MW). Εκατέρωθεν διαστήματα πρέπει να αφήνονται επίσης και όταν οι δύο αριθμοί προσδιορίζονται από λέξεις που δηλώνουν διαφορετικές τάξεις μεγέθους (π.χ. παιδιά ηλικίας 10 μηνών – 2 ετών), αν και στην περίπτωση αυτή το καλύτερο είναι να χρησιμοποιείται η έκφραση από […] έως […] (παιδιά ηλικίας από 10 μηνών έως 2 ετών)·
4. ειδικότερα, στην αναφορά σε περιόδους τουλάχιστον δύο πλήρων ετών (π.χ. 1989–1991, 2002–2004 κ.ο.κ.). Ωστόσο, και στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ενωτικό·
5. για τη δήλωση λόγου, αναλογίας (π.χ. σχέση κόστους–ωφέλειας κ.ο.κ.).

Μεγάλη παύλα (—), διπλή ή μονή

(αγγλ.: «m-dash»· πλήκτρα: «Alt» πατημένο + «0151», ή «Control», «Alt» πατημένα + «-» από την αριθμητική ενότητα πλήκτρων)

Είναι μεγαλύτερη σε μήκος από τη μεσαία παύλα.

Η διπλή μεγάλη παύλα χρησιμοποιείται στην ακόλουθη περίπτωση:

Για να απομονώσουμε παρενθετική λέξη, φράση ή πρόταση που εξηγεί, σχολιάζει ή συμπληρώνει τα γραφόμενα, όταν θεωρείται τόσο σημαντική, ώστε να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί παρένθεση, ενώ το κλείσιμό της σε κόμματα θα δημιουργούσε ασάφεια. Συνήθως, δηλαδή, τα στοιχεία που κλείνονται σε παύλα θεωρούνται από τον γράφοντα σημαντικότερα από αυτά που κλείνονται σε παρένθεση:

Ωστόσο, όταν το τμήμα του λόγου που αποχωρίζεται βρίσκεται στο τέλος της περιόδου ή ημιπεριόδου (ακολουθεί, δηλαδή, τελεία ή άνω τελεία), η διπλή παύλα μετατρέπεται σε μονή:

Και μία ακόμη παρατήρηση:

Όπως η παρένθεση, η διπλή παύλα δεν χωρίζεται με κενά διαστήματα από τη λέξη, φράση ή πρόταση που περικλείει· αντίθετα, μπαίνουν διαστήματα πριν από την πρώτη και μετά τη δεύτερη παύλα.

Η μονή μεγάλη παύλα χρησιμοποιείται κυρίως στις ακόλουθες περιπτώσεις:

1. όταν υπάρχει απότομη αλλαγή ή κάποια ανακολουθία στον λόγο μας:

   Η Επιτροπή αποφάσισε να αυξήσει τη βοήθεια που παρέχει στις απομακρυσμένες περιφέρειες —έχει, άλλωστε, σοβαρούς λόγους γι’ αυτό.

   Στην περίπτωση αυτή δεν αφήνουμε διάστημα μετά την παύλα.

2. Η ακριβής περιγραφή των εμπορευμάτων περιλαμβάνει:

   • την τιμή ανά τόνο,
   • τους όρους πληρωμής,
   • τους όρους παράδοσης.
3. στην απλή παράταξη όρων (π.χ. σε τίτλο), οπότε σημειώνεται με εκατέρωθεν κενά:

   Κατάσταση εσόδων και δαπανών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων για το οικονομικό έτος 2008 — Διορθωτικός προϋπολογισμός αριθ. 2

4. σε πίνακες ή καταλόγους ως σημείο που δηλώνει την απουσία άλλης εγγραφής:

   Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1493/1999	Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2676/90	Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 423/2008	Παρών κανονισμός
   —	—	Άρθρο 1	Άρθρο 1
   —	—	—	Άρθρο 2
   Άρθρο 43 παράγραφος 1	—	Άρθρο 5	Άρθρο 3 παράγραφος 1