10.1.9. Αποσιωπητικά

Τα αποσιωπητικά χρησιμοποιούνται κυρίως όταν η φράση για κάποιον λόγο δεν ολοκληρώνεται, όταν το μήνυμα περιέχει υπονοούμενο ή όταν θέλουμε να τονίσουμε αυτό που θα πούμε ή να δηλώσουμε κάτι απροσδόκητο· δηλώνουν ελλειπτικότητα ή παράλειψη.

Τα αποσιωπητικά, που είναι πάντοτε τρεις (και όχι περισσότερες) τελείες, χρησιμοποιούνται κυρίως:

1. όταν η φράση δεν ολοκληρώνεται από συγκίνηση, ντροπή, δισταγμό, άγνοια ή για κάποιον άλλο λόγο:

   Η Επιτροπή κατέβαλε κάθε προσπάθεια για να αποτρέψει την εξέλιξη αυτή, αλλά δυστυχώς…

   Εδώ τα αποσιωπητικά υποδηλώνουν τη δυσαρέσκεια ή την απογοήτευση της Επιτροπής για το γεγονός ότι δεν κατόρθωσε να αποτρέψει τη δυσάρεστη εξέλιξη.

2. όταν το μήνυμα περιέχει κάποιο υπονοούμενο που πρέπει να συμπεράνει ο αναγνώστης:

   Και να σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για την πρώτη έκδοση του νέου μας ετήσιου πίνακα αποτελεσμάτων της καταναλωτικής αγοράς…

   Εδώ υπονοείται ότι στον επόμενο ετήσιο πίνακα τα αποτελέσματα θα είναι ακόμη χειρότερα.

3. όταν θέλουμε να τονίσουμε αυτό που θα πούμε ή να δηλώσουμε κάτι απροσδόκητο ή μη αναμενόμενο, ώστε ο αναγνώστης να το προσέξει περισσότερο:

   Την αίτηση για επιστροφή των παράνομων επιδοτήσεων δεν την υπέβαλε η Επιτροπή, αλλά… το ίδιο το κράτος μέλος.

Στις προηγούμενες περιπτώσεις τα αποσιωπητικά δηλώνουν ελλειπτικότητα, έχουν δηλαδή σχολιαστική λειτουργία (κάτι θέλουν να πουν). Όταν όμως δεν δηλώνουν ελλειπτικότητα αλλά παράλειψη (όταν, για παράδειγμα, σε ένα παράθεμα παραλείπουμε κάποιες λέξεις που δεν μας ενδιαφέρουν, χωρίς με την παράλειψη αυτή να θέλουμε να υπονοήσουμε κάτι συγκαλυμμένα), τότε, όπως προαναφέρθηκε στο σημείο για τις αγκύλες, κλείνουμε τα αποσιωπητικά σε αγκύλες, αφήνοντας διάστημα πριν και μετά:

Και τέσσερις ακόμη παρατηρήσεις:

1. Στην ενωσιακή πρακτική χρησιμοποιούνται τα αποσιωπητικά αντί του αριθμού νομικών πράξεων που πρόκειται να εκδοθούν, αλλά δεν έχουν εκδοθεί ακόμη:

   Στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. …/… της Επιτροπής, που αναμένεται να εκδοθεί το 2009, θα αντιμετωπιστεί το ζήτημα αυτό.

2. Μεταξύ των αποσιωπητικών και της λέξης που προηγείται δεν αφήνουμε διάστημα.
3. Όταν τα αποσιωπητικά βρίσκονται στο τέλος της περιόδου δεν προσθέτουμε τελεία.
4. Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε τα αποσιωπητικά αντί της συντομογραφίας κ.λπ., όπως κάνουν συχνά οι Γάλλοι.