10.6. Συντομογραφίες
Παρατίθενται εδώ οι γενικοί κανόνες χρήσης και γραφής των συντομογραφιών, δηλαδή των συντομευμένων μορφών κοινών λέξεων ή φράσεων οι οποίες (συντομευμένες μορφές) σχηματίζονται στον γραπτό λόγο για λόγους οικονομίας.
Βλ. επίσης παράρτημα A3.
Συντομογραφίες θεωρούνται πρωτίστως οι σχηματισμοί του τύπου π.χ., κ.λπ., πρβλ., κ.ο.κ., δηλαδή οι συντομευμένες μορφές κοινών λέξεων ή φράσεων οι οποίες (συντομευμένες μορφές) σχηματίζονται στον γραπτό λόγο για λόγους οικονομίας και δεν φιλοδοξούν να περάσουν στον προφορικό λόγο. Για συστηματικούς λόγους κατατάσσονται στις συντομογραφίες και ξενόγλωσσοι λεκτικοί σχηματισμοί του τύπου v.q.p.r.d. (vin de qualité produit dans des régions déterminées), sp. (species) ή spp. (η ίδια λέξη στον πληθυντικό) κ.λπ.
Γενικοί κανόνες χρήσης και γραφής των συντομογραφιών
α) Οι συντομογραφίες πρέπει να χρησιμοποιούνται με μέτρο. Γι’ αυτό επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται μόνο οι πιο γνωστές συντομογραφίες.
β) Μέσα στο ίδιο έγγραφο πρέπει να χρησιμοποιείται πάντοτε για την ίδια έννοια η ίδια συντομογραφία (για παράδειγμα: πάντοτε κ.λπ. ή πάντοτε κτλ. ή κ.τ.λ. και όχι άλλοτε κ.λπ. και άλλοτε κτλ. ή κ.τ.λ.).
γ) Στις ελληνικές συντομογραφίες με τις οποίες συντομεύονται φράσεις που αποτελούνται από περισσότερες της μίας λέξεις μπαίνει κατά κανόνα τελεία έπειτα από κάθε συντομευόμενη λέξη. Ωστόσο, συνηθίζεται από πολλούς συναδέλφους (αλλά και στην Ελλάδα) η χρήση ορισμένων συντομογραφιών χωρίς ενδιάμεση τελεία (κλπ., κτλ.). Η πρακτική αυτή δεν είναι λανθασμένη και δεν πρέπει να διορθώνεται, αρκεί να υπάρχει ομοιομορφία στο συγκεκριμένο έγγραφο.
δ) Οι ξενόγλωσσες συντομογραφίες, όπως η προαναφερόμενη συντομογραφία v.q.p.r.d., γράφονται φυσικά όπως στην αντίστοιχη ξένη γλώσσα. Επισημαίνεται, πάντως, ότι οι περισσότερες ξενόγλωσσες (κυρίως λατινικές) συντομογραφίες μεταφράζονται στα ελληνικά.
ε) Όταν η τελευταία λέξη της περιόδου είναι συντομογραφία που λήγει με τελεία, δεν μπαίνει και δεύτερη τελεία.
Γενικά, στα ενωσιακά έγγραφα, όπως είναι άλλωστε λογικό, εμφανίζονται οι κλασικές συντομογραφίες που χρησιμοποιούνται σε όλα τα ελληνικά κείμενα, ενωσιακά ή μη. Υπάρχουν όμως και ορισμένες συντομογραφίες που είναι χαρακτηριστικές της ενωσιακής ιδιολέκτου.
Κατάλογος των σημαντικότερων συντομογραφιών υπάρχει στο παράρτημα A3.