7.1.1. Ainmneacha agus giorrúcháin a úsáidtear
Is iad cóid ISO den chuid is mó na giorrúcháin atá le húsáid ag na Ballstáit agus ag tíortha nach Ballstáit den Aontas iad, agus braitheann an t-ainmniú le húsáid (foirm fhada nó ghearr) ar an gcomhthéacs.
(Féach freisin Iarscríbhinní A5 agus A6.)
Ballstáit
Ní mór ainmneacha Bhallstáit an Aontais Eorpaigh a scríobh agus a ghiorrú de réir na rialacha seo a leanas:
- úsáidtear an cód ISO (ISO 3166 alpha-2), a bhfuil dhá litir ann, ach amháin i gcás na Gréige, agus moltar an giorrúchán EL ina leith sin,
- tá ord prótacail na mBallstát bunaithe ar ord a n-ainmneacha tíreolaíocha sa teanga bhunaidh/sna teangacha bunaidh de réir na haibítre rómhánaí (féach freisin Pointe 7.1.2, “Ord liostaithe na dtíortha”).
| Ainm gearr, teanga fhoinseach/teangacha foinseacha (ainm tíreolaíoch)(1) | Ainm oifigiúil, teanga fhoinseach/teangacha foinseacha (ainm prótacail) | Ainm gearr i nGaeilge (ainm tíreolaíoch) | Ainm oifigiúil i nGaeilge (ainm prótacail) | Cód tíre(2) | Giorrúchán a bhíodh ann tráth (3) |
|---|---|---|---|---|---|
| Belgique/België | Royaume de Belgique/Koninkrijk België | an Bheilg | Ríocht na Beilge | BE | B |
| България(4) | Република България | an Bhulgáir | Poblacht na Bulgáire | BG | — |
| Česko | Česká republika | an tSeicia | Poblacht na Seice | CZ | — |
| Danmark | Kongeriget Danmark | an Danmhairg | Ríocht na Danmhairge | DK | DK |
| Deutschland | Bundesrepublik Deutschland | an Ghearmáin | Poblacht Chónaidhme na Gearmáine | DE | D |
| Eesti | Eesti Vabariik | an Eastóin | Poblacht na hEastóine | EE | — |
| Éire/Ireland(5) | Éire/Ireland | Éire | Éire | IE | IRL |
| Ελλάδα(6) | Ελληνική Δημοκρατία | an Ghréig | an Phoblacht Heilléanach | EL | EL |
| España | Reino de España | an Spáinn | Ríocht na Spáinne | ES | E |
| France | République française | an Fhrainc | Poblacht na Fraince | FR | F |
| Hrvatska | Republika Hrvatska | an Chróit | Poblacht na Cróite | HR | — |
| Italia | Repubblica italiana | an Iodáil | Poblacht na hIodáile | IT | I |
| Κύπρος(7) | Κυπριακή Δημοκρατία | an Chipir | Poblacht na Cipire | CY | — |
| Latvija | Latvijas Republika | an Laitvia | Poblacht na Laitvia | LV | — |
| Lietuva | Lietuvos Respublika | an Liotuáin | Poblacht na Liotuáine | LT | — |
| Luxembourg | Grand-Duché de Luxembourg | Lucsamburg | Ard-Diúcacht Lucsamburg | LU | L |
| Magyarország | Magyarország | an Ungáir | an Ungáir | HU | — |
| Malta | Repubblika ta’ Malta | Málta | Poblacht Mhálta | MT | — |
| Nederland(8) | Koninkrijk der Nederlanden | an Ísiltír | Ríocht na hÍsiltíre | NL | NL |
| Österreich | Republik Österreich | an Ostair | Poblacht na hOstaire | AT | A |
| Polska | Rzeczpospolita Polska | an Pholainn | Poblacht na Polainne | PL | — |
| Portugal | República Portuguesa | an Phortaingéil | Poblacht na Portaingéile | PT | P |
| România | România | an Rómáin | an Rómáin | RO | — |
| Slovenija | Republika Slovenija | an tSlóivéin | Poblacht na Slóivéine | SI | — |
| Slovensko | Slovenská republika | an tSlóvaic | Poblacht na Slóvaice | SK | — |
| Suomi/Finland | Suomen tasavalta/Republiken Finland | an Fhionlainn | Poblacht na Fionlainne | FI | FIN |
| Sverige | Konungariket Sverige | an tSualainn | Ríocht na Sualainne | SE | S |
Is é an t-ainm gearr sa teanga fhoinseach/sna teangacha foinseacha a úsáidtear chun an t-ord prótacail a shocrú agus úsáidtear an t-ainm gearr i ndoiciméid ilteangacha (féach Pointe 7.1.2).
Is é an cód ISO an giorrúchán a úsáidtear ach amháin i gcás na Gréige, agus moltar an giorrúchán EL ina leith sin (in ionad an chóid ISO: GR). Baineadh úsáid as na hiarghiorrúcháin (a tógadh, den chuid is mó, as an gcód idirnáisiúnta do charranna) go dtí deireadh na bliana 2002.
Bhaintí úsáid as na giorrúcháin a bhíodh ann tráth (a tógadh, den chuid is mó, as an gcód idirnáisiúnta do charranna) go dtí deireadh na bliana 2002.
Traslitriú Laidine: България = Bulgaria (an Bhulgáir).
Ná húsáidtear ‘Poblacht na hÉireann’. Cé go n-úsáidtear an leagan sin i ndoiciméid áirithe, níl aon seasamh oifigiúil aige.
Traslitriú Laidine: Ελλάδα = Elláda (an Ghréig).
Traslitriú Laidine: Κύπρος = Kýpros (an Chipir).
Úsáidtear ‘an Ísiltír’ seachas ‘an Ollainn’ toisc nach bhfuil san Ollainn ach cuid den Ísiltír (cúigí Thuaisceart na hOllainne agus Dheisceart na hOllainne).
Tíortha nach Ballstáit iad
Is inmholta, freisin, an cód ISO (ISO 3166 alpha-2), a bhfuil dhá litir ann, a úsáid leis na tíortha nach Ballstáit iad.
Féach Iarscríbhinní A5 agus A6 don leagan amach a úsáidtear (ainm gearr, teideal oifigiúil, liosta na gcód ISO).
Le haghaidh an oird is inmholta, féach Pointe 7.1.2.
Tíortha is iarrthóirí
| Ainm gearr, teanga fhoinseach/teangacha foinseacha (ainm tíreolaíoch) | Ainm gearr i nGaeilge (ainm tíreolaíoch) |
Ainm oifigiúil i nGaeilge (ainm prótacail) |
Cód tíre |
|---|---|---|---|
| Bosna i Hercegovina/Боснa и Херцеговинa | an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin | an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin | BA |
| Crna Gora/Црна Гора | Montainéagró | Montainéagró | ME |
| Republica Moldova | an Mholdóiv | Poblacht na Moldóive | MD |
| საქართველო(1) | an tSeoirsia | an tSeoirsia | GE |
| Северна Македонија(2) | an Mhacadóin Thuaidh | Poblacht na Macadóine Thuaidh | MK |
| Shqipëria | an Albáin | Poblacht na hAlbáine | AL |
| Srbija/Сpбија | an tSeirbia | Poblacht na Seirbia | RS |
| Türkiye | an Tuirc | Poblacht na Tuirce | TR |
| Україна(3) | an Úcráin | an Úcráin | UA |
An t-ainm oifigiúil nó an t-ainm gearr?
Ní mór an leagan fada (an t-ainm oifigiúil) a úsáid nuair is é an Stát mar eintiteas dlítheanach atá i gceist:
Dírítear an Cinneadh seo chuig Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann
Údaraítear do Phoblacht na Fraince …
Má athluaitear ainm an Stáit sa téacs, tá claonadh ann an leagan gearr a roghnú. Is féidir é seo a dhéanamh tríd an bhfrása ‘dá ngairtear … anseo feasta’ a úsáid ar an gcéad ócáid a luaitear an t-ainm.
Úsáidtear an leagan gearr (an t-ainm gearr) nuair a thagraítear don Stát ar bhonn tíreolaíoch nó eacnamaíoch:
Oibrithe a bhfuil cónaí orthu sa Fhrainc
Onnmhairí as an nGréig …
I gcás roinnt Stát, is mar an gcéanna an leagan fada agus an leagan gearr:
Poblacht na hAfraice Láir
Éire
an Rómáin