10.3.2. Diversen

De spelling van vaste combinaties met naamvallen levert nogal eens hoofdbrekens op; soms is er ook een betekenisverschil tussen de losse en aangeschreven versie van een samenstelling.

  1. Oude naamvalsvormen

    De spelling van vaste uitdrukkingen met oude naamvalsvormen levert nogal eens hoofdbrekens op. In groten getale, onzes inziens, te allen tijde, ten enenmale, terzelfder tijd en talrijke andere uitdrukkingen zijn te vinden in de Schrijfwijzer van J. Renkema onder punt 8.10 (Oude naamvalsvormen) en op de pagina van de Taalunie: Vaste combinaties met naamvallen.

  2. Betekenisverschil

    Soms is er een verschil in betekenis tussen de aaneengeschreven en de los geschreven versie. In het algemeen hebben twee woorden aaneen een minder letterlijke betekenis dan twee woorden apart:

    Ik doe alles behalve afwassen.
    Dat is allesbehalve normaal.

    Greta doet dit even goed als ik.
    Zij kan het evengoed laten.

    We moeten ten minste een miljoen betalen.
    Maar we kunnen het tenminste betalen.

    Ten slotte kwamen we in de kroonzaal.
    We waren tenslotte uitgenodigd.

    Er is een grammaticaal verschil tussen de vet gedrukte woorden in de volgende zinnetjes:

    Te veel geld uitgeven is onverstandig. (bijvoeglijk)
    Het teveel wordt teruggestort. (zelfstandig)

    Te kort gesneden rokken mogen niet worden gedragen. (bijvoeglijk)
    Het tekort op de betalingsbalans is te verwaarlozen. (zelfstandig)

    Hoe ver kun jij springen? (vraagwoord)
    Je moet weten hoever je gaat. (bijwoord)