5.4.3. Auteursrechtelijk beschermde elementen die in een publicatie worden gebruikt (volledige herziening)

Wanneer in publicaties van de Europese Unie specifieke of artistieke elementen worden gebruikt, moeten deze worden geïdentificeerd en moet worden vastgesteld aan wie het auteursrecht ervan toebehoort. Het is van cruciaal belang dat wordt vastgesteld van welke elementen (waaronder elementen uit beeldmateriaalbanken) het auteursrecht aan derden toebehoort.

Wanneer in publicaties van de Europese Unie specifieke of artistieke elementen worden gebruikt, moeten deze worden geïdentificeerd en moet worden vastgesteld aan wie het auteursrecht ervan toebehoort. Het is van cruciaal belang dat wordt vastgesteld van welke elementen (waaronder elementen uit beeldmateriaalbanken) het auteursrecht aan derden toebehoort.

Elementen die aan de instellingen, organen, bureaus en agentschappen van de Europese Unie toebehoren

Het auteursrecht van elementen die door personeelsleden van de Europese Unie zijn gecreëerd, is eigendom van de Europese Unie of het respectieve orgaan met rechtspersoonlijkheid (zie artikel 18 van het Statuut van de ambtenaren). Hetzelfde geldt voor elementen die via een standaardcontract zijn verkregen. In deze gevallen heeft de auteursrechtverklaring betrekking op de gehele publicatie, aangezien het auteursrecht van zowel de tekst als de aanvullende elementen eigendom is van de Europese Unie.

Het verdient echter aanbeveling dat de auteursrechtverklaring informatie bevat over de specifieke elementen in de publicatie. De volgende formuleringen mogen worden gebruikt:

[Illustratie/Foto/enz.], blz. …, © Europese Unie, [jaar]

[Illustratie/Foto/enz.], blz. …, © Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, [jaar]

[Illustratie/Foto/enz.], blz. …, © Europese Centrale Bank, [jaar]

[Illustratie/Foto/enz.], blz. …, © [naam van het agentschap], [jaar]

Elementen die aan derden toebehoren

Het is van cruciaal belang dat wordt vastgesteld van welke elementen (waaronder elementen uit beeldmateriaalbanken) het auteursrecht aan derden toebehoort, en dat toestemming wordt verkregen en de bron wordt vermeld wanneer deze in publicaties van de Europese Unie worden gebruikt.

Wanneer foto’s of andere materialen worden gebruikt of gereproduceerd die niet onder het auteursrecht van de Europese Unie of het respectieve orgaan met rechtspersoonlijkheid vallen, moet voor elk element toestemming van de houder van het auteursrecht worden gevraagd, tenzij er een uitzondering of beperking op het auteursrecht van toepassing is (zoals de uitzondering voor citaten). Van deze elementen moet de rechthebbende in de auteursrechtverklaring worden vermeld. Tenzij in de door de houder van het auteursrecht verleende toestemming of verleende licentie een bepaalde wijze van bronvermelding wordt voorgeschreven, kan de volgende formulering worden gebruikt:

Voor het gebruik of de reproductie van onderdelen die niet het eigendom zijn van [de Europese Unie/het respectieve orgaan met rechtspersoonlijkheid], kan het nodig zijn rechtstreeks om toestemming van de respectieve houders van het recht te verzoeken. [De Europese Unie/Het respectieve orgaan met rechtspersoonlijkheid] bezit geen auteursrecht ten aanzien van de volgende onderdelen:

  • omslag, [betreffend element], [bron: bv. Unsplash.com];
  • blz. …, [betreffend element], [bron: bv. Fotolia.com], [auteur], alle rechten voorbehouden;
  • blz. …, [betreffend element], [bron: bv. Getty Images], [auteur], in licentie verkregen uit hoofde van CC BY 2.0 [+ link naar de licentie];
  • [illustratie/foto/enz.], blz. …, © [naam van de kunstenaar], [jaar], alle rechten voorbehouden.

Hoewel het raadzaam is alle elementen van derden afzonderlijk te vermelden, kan, indien dit technisch onpraktisch is en mits al deze onderdelen in de gehele publicatie zijn vermeld, de volgende algemene bepaling in de auteursrechtverklaring worden gebruikt:

Voor het gebruik of de reproductie van onderdelen die niet het eigendom zijn van [de Europese Unie/het respectieve orgaan met rechtspersoonlijkheid], kan het nodig zijn rechtstreeks om toestemming van de respectieve houders van het recht te verzoeken.

Creative Commons-licenties betreffende elementen van derden

Elementen van derden die uit hoofde van een Creative Commons-licentie in licentie zijn verkregen of die zich in het publieke domein bevinden, mogen in publicaties van de Europese Unie worden gebruikt. Bij het gebruik van deze elementen is het van essentieel belang dat aan de voorwaarden van de verschillende Creative Commons-licenties wordt voldaan.

Zoals aangegeven in punt 5.4.2, hebben de Commissie en de Europese Rekenkamer voor de publicatie van hun eigen werken voor CC BY 4.0 gekozen.

Beeld- en persoonlijkheidsrechten en andere rechten

Voor het gebruik van een afbeelding waarop identificeerbare personen voorkomen, kan het nodig zijn de rechten betreffende de persoonlijke levenssfeer of andere soortgelijke persoonlijkheidsrechten te verifiëren en toestemming van de betrokkenen te vragen. Deze rechten verschillen van en mogen niet worden verward met auteursrechten of andere intellectuele-eigendomsrechten. Dit betekent dat, ongeacht de eigenaar van het auteursrecht van een afbeelding (Europese Unie of een derde), moet worden bevestigd dat de daarin afgebeelde personen toestemming hebben gegeven voor elk beoogd gebruik van hun afbeelding. Zo verlenen Creative Commons-licenties, die auteursrechtlicenties zijn, geen rechten betreffende de persoonlijke levenssfeer of persoonlijkheidsrechten.

Bovendien kan het in sommige landen nodig zijn om aanvullende toestemming te vragen voor het gebruik van de afbeelding van een kunstwerk (bv. een schilderij, een beeldhouwwerk of een origineel gebouw).

tip:

Voor vragen kunt u contact opnemen met de dienst die bij het Publicatiebureau verantwoordelijk is voor het auteursrecht (OP-COPYRIGHT@publications.europa.eu).