10.5.3. Pisownia wyrażeń typu nowo otwarty, nowo mianowany
Wyrażenia, w których pierwszy człon jest przysłówkiem, a drugi jest imiesłowem odmiennym lub przymiotnikiem określanym przez ten przysłówek, traktuje się jako zestawienia i pisze rozdzielnie; istnieją jednak wyjątki.
1. Wyrażenia, w których pierwszy człon jest przysłówkiem, a drugi jest imiesłowem odmiennym lub przymiotnikiem określanym przez ten przysłówek, traktuje się jako zestawienia i pisze rozdzielnie:
jednakowo brzmiący, wysoko kwalifikowany, ogólnie przyjęty, nowo mianowany, nowo przyjęty, nowo narodzony, nowo otwarty, daleko idący, trudno czytelny, łatwo topliwy, łatwo zrozumiały, wysoko uprzemysłowiony, wysoko oprocentowany
Niektóre z tego typu wyrażeń scaliły się już na tyle, że dopuszczono ich pisownię łączną, a w pewnych złożeniach pisownia ta nawet stała się dominująca:
lekko strawny albo lekkostrawny
łatwo palny albo łatwopalny
łatwo strawny albo łatwostrawny
trudno topliwy albo trudnotopliwy
Niekiedy podobne wyrażenia zapisuje się łącznie lub rozdzielnie w zależności od trwałości lub doraźności cechy. Może to spowodować zmianę znaczenia takiego złożenia:
jasnowidzący (jasnowidz), ale: jasno widzący swoje błędy
płyta długogrająca (longplay), ale: długo grający w kadrze zawodnik
zestaw głośnomówiący, ale: głośno mówiący człowiek
wszystkowiedzący (mądry), ale: wszystko wiedzący na ten temat
słabowidzący (schorzenie), ale: słabo widzący we mgle
2. Powyższe zestawienia trzeba odróżnić od przymiotników złożonych z członów nierównorzędnych znaczeniowo. W słowach takich znaczenie zawiera się w słowie drugim, a człon pierwszy określa bliżej to znaczenie. Przymiotniki takie pisze się łącznie:
jasnozielony (zielony o jasnym odcieniu)
ogólnodostępny
ogólnokształcący
pełnosprawny
pełnowartościowy
wysokowartościowy
wysokospecjalistyczny